Yan flüt kursu almak isteyenler için yan flüdü ayrıntılarıyla tanıtan bir yazı hazırladık, tabi ki sitemizdeki yan flüt kursu izmir başlıklı yazımızdan da bilgi alabilirsiniz fakat bu yazımızda biraz daha fazlasını bulabilirsiniz.
Yan Flüt Bölümleri
Yan flüt tüm müzik aletleri içerisinde en eski ve geniş alana yayılabilmiş çalgılar arasındadır. Günümüzden yirmi bin yıl önce insanlar içi boş kemiklere, boynuzlara ve bambu kamışlarına üfleyerek ses elde etmişler ve bu çalgılarda birçok değişiklik yapmışlardır. Böylece çalgının gelişiminde büyük yol kat edilmiş ve bugünkü seviyesine ulaşılmıştır.Yan flütün Çin de M.Ö. 900 yılında kullanıldığı bilinmektedir. Bu dönemdeki flütler doğal bambu dan yapıldığından, bambu flüt olarak adlandırılmakta ve tek parça halindedir. İlk olarak Avrupa ya 12. Yüzyılda ulaştığı, çoğunlukla Almanca konuşulan bölgelerde bulunduğu ve askeri bandolarda kullanıldığı bilinmektedir. Her geçen yüzyılda farklı özellikler eklenerek geliştirilen bu çalgı, 16. ve 17. Yüzyılda oda müziğinde kullanılan bir enstrüman haline dönüşmeye başlamıştır. Bu dönemdeki flütler altı parmak deliğinden oluşur ve tek parçadır. Ancak 1600 lerde flüt birbirine bağlı üç parçadan ibaret olarak yeniden tasarlanmıştır. Bundan sonraki zamanlarda flüte aşamalı olarak daha fazla tuş eklenmiş ve orkestrada kullanılmaya başlanmıştır. 1800’lü yılların flüt çalgısı açısından önemi çok büyüktür. Çalgının deliksayısı bu dönemde sekize çıkarılmıştır. Alman flüt virtüözü ve çalgı yapımcısı olan Teobald Boehm flüte bugünkü halini kazandırmış ve çalgının tonunu yükselterek ses kalitesini arttırmıştır. 1846-1847 yılları arasında yeni bir mekanizma ortaya çıkarmıştır. Bu çalışma sonucunda başlık, gövde ve kuyruk olmak üzere üç bölümden oluşan çalgının yeni halinde ağızlığı kalkık olan başlık kısmı, ana perdelerin bulunduğu orta kısım ve sağ elin küçük parmağı için perdelerin bulunduğu kuyruk kısmı bulunmaktadır. Bu mekanizma modern flütün son halidir. Çalgının üzerinde onüç delik bulunmakta ve, yaklaşık 66 cm uzunluğunda ve 2 cm genişliğindedir.
Yan Flüt Nasıl Üflenir?
Flütte tekniğin temeli doğru vücut pozisyonu, ellerin flütü doğru kavraması ve flütün doğru bir şekilde dengelenmesiyle rahat bir tutuş pozisyonuna dayanır. Flütte dengeyi sağlayabilmek için; sol el işaret parmağının ilk boğumu flütün gövdesinin alt kısmından desteğinin sağlanması, sağ el serçe parmağı, sağ el baş parmağının desteğinin sağlanması ve başlığın çeneye yapıştırılarak flütün sabit bir şekilde tutulması gerekir. Bu aşamadan sonra flütten notalar yardımıyla ses çıkarmak çok daha kolay olacaktır.
Doğru üfleme pozisyonuna sahip olmak için dudaklar esnek ve serbest olmalı, gergin tutulmamalı ve kasılmamalıdır. Üst dudak alt dudağa kıyasla önde durarak flüte aktarılacak hava akımı flütün içine doğru yönlendirilmelidir. Çenenin gevşek tutulmasıyla ağız boşluğunun genişletilmesi hava akımının doğru yönlendirilmesine yardımcı olacaktır. Dudakların bu aşamada hafif gergin ve aşağı bakar şekilde olması doğru olandır. Boğazın açık bırakılması ciğerden gelen havanın etkili bir şekilde flüte aktarılmasını kolaylaştıracaktır. Flütte üfleme tekniğinin bir diğer önemli özelliği dil vuruş tekniğidir. Flüt içine nefesi aktarırken ‘tüüf’ şeklinde üflemek dil tekniğinin ilk aşamasıdır.
Önemli olan başka bir noktaysa; diyafram tekniğidir. Diyafram akciğerlerin alt kısmında bulunan diğer organlarla akciğerleri birbirinden ayıran bir kas dokusudur. Görevi; akciğerlerin depolama alanını genişletmek ve akciğerlere depoladığımız havayı kontrollü bir şekilde kullanmaktır. Diyafram nefesini kullanırken,nefes aldığımızda bu kası aşağı doğru ittiririz. Bu şekilde nefes alırken karnımızın şişmesinin nedeni budur. Nefes verirken de onu bulunduğu bölgeye geri çekeriz , yani yukarıya doğru hareket eder ve karnımızın bu durumda şişliğinin inmesi gerekir. Eğer nefes alırken karnımız değil de sadece göğsümüz şişiyorsa tekniği yanlış uyguluyoruz demektir.
Diyafram nefesini öğrenmenin en etkili yolu bir kanepeye uzanıp bir elinizi karnınıza diğerini göğsünüze koyarak nefes almaktır, çünkü genelde sırt üstü uzanırken istemsiz bir şekilde doğru diyafram nefesi uygularız. Bunun için sadece gözlerinizi kapatın ve nasıl nefes aldığınızı algılamaya çalışın.
Yan Flüt Çalmaya Başlama Yaşı
Yan flüt belli bir vücut pozisyonunda ve genelde ayakta, yoğun diyafram gücüne, ve doğal olarak güçlü bir ciğere ve sağlam vücut kaslarına ihtiyaç duyulan, belli bir müddet pratik yapılarak geliştirilebilen bir enstrümandır. Bu yüzden piyano gibi 3-4 yaşlarında bu enstrümana başlamak olanaksızdır. Genelde başlama yaşı olarak 11-12 yaş aralığı uygun görülse de bu yaşlar çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimine bağlı olarak 8-9 ve 13-14 yaşlarına doğru genişletilebilir.
Kimler Yan Flüt Çalabilir?
Bu enstrümana daha geç yaşlarda başlamak virtözlük aşamasına ulaşılmasını zorlaştırsa da amatör, yarı profesyonel ve profesyonel bir şekilde flütü öğrenmek ileriki yaşlarda da mümkündür. Bu konuda yeteneği, en önemlisi de isteği olan herkes yaşı kaç olursa olsun, belli bir süre disiplinli çalışma ve doğru basamaklandırma ile kısa sürede amatör olarak bu enstrümanı keyifle çalabilir.
Yan Flüt Bakımı Nasıl Olur?
Flüt çok narin bir enstrüman olduğundan iyi bakılmazsa kolayca zarar görebilecek bir yapıya sahiptir. Bu durum çalgıda, çalışırken seslerin bozulmasına ve doğal olarak çalarken keyif almayı engelleyecek bir durumun oluşmasına sebep olacaktır. Bu gibi istenmeyen olayları önlemek için çalgının bakım aşaması çok önemlidir. Yan flüt diğer birçok enstrümanlardan farklı olarak üflemeli bir çalgı olduğu için çalışma sırasında ve özellikle sonunda içerisinde fazlaca tükürük biriktirmektedir. Bu durum eğer temizlenmezse, içinin sürekli ıslak kalmasına sebep olacak ve bu da, hem tuşlarının içindeki deriyi eskitecek, hem de bir süre sonra flütte pas oluşumuna sebebiyet vererek tınıda bozulmalara yol açacaktır.
Her çalgının kutusunun içinde ince uzun, ucu iğne başlığına benzer siyah bir çubuk ve iki tane de bez bulunur. Sargı bezine benzeyen bezi bu çubuğa dolayarak, her bir bölümünü ayrı ayrı nazik hareketlerle temizlemek gerekmektedir. Başlığı temizlerken çok fazla ileriye doğru bastırmadan temizlenmeli , aksi taktirde flütün mantarına zarar verilebilir.Diğer bezse dışının temizliği içindir. Yine nazik bir şekilde tuşlara da zarar vermeyerek dışını bu özel bezle silmelisiniz. Başka bir bez veya peçete gibi sert ,zarar verecek materyaller kullanmak flütün dış cephesinde çizilmelere sebep olacaktır. Bunun dışında flütün tuşlarının arası da ıslak kalacağı için derilerinin (tuşların iç kısmında sarı renkte) kolayca eskimesi kaçınılmaz olacaktır. Bunu önlemek için de herhangi bir sigara kağıdını tuşların arasına teker teker koyarak tuşları üzerine bir müddet bastırmak , nemini kolayca alacaktır. Ayrıca flütü üfleme dışında elinizde tutarken tuş tarafından kavramamanız gerekmektedir. Başlığın ağızlık bölümünün hemen altından kavramak ve tutarken sağa sola çarpmadan dikkatli bir şekilde taşımak olası kırılma ve zedelenmeleri önleyecektir. Bunlara dikkat ederseniz flütünüzün ömrünü 5-10 sene uzatmanız mümkündür.
Yan Flüt Kursu Almaya Yeni Başlayanlara Öneriler
Yan flüt diğer tüm enstrümanlar gibi emek ve sevgi gerektiren bir enstrümandır. Üflemeli bir çalgı olması dolayısıyla ayrıca nefes ve diyafram egzersizlerini de gerektirdiğinden başta yeni başlayanlara zor gibi görünebilir. Bunun için hiç yılmamaları ve sabırlı olmaları gerekmektedir. Bunun dışında başlangıç aşaması doğru vücut parmak ve dudak pozisyonlarının, nefes tekniğinin temelinin atıldığı bir zamandır ve temel,eksik veya yanlış atılırsa onu düzeltmek sonradan çok daha zor olacaktır. Bu aşamada profesyonel bir eğitimciyle çalışmak ve bu süre boyunca çok dikkatli bir şekilde dinlemek ve izlemek neredeyse hayat kurtarır.
Güçlü ve sabırlı olun çünkü belli bir süre sonra kendinizi geliştirdiğinizde–bunun için profesyonel bile olmaya gerek yok-bu zorlukların sonunda elde ettiğiniz tını ve teknikle, sizi başka hiçbir şeyin o şekilde hissettiremeyeceği yoğun bir huzur ve mutluluk bekliyor olacak.