Piyano Pedalları Ne İşe Yarar?
Piyano Kursu İzmir olarak bu yazımızda piyanoya yeni başlamış olup “piyano pedalı nedir, ne işe yarar?” sorusuna cevap arayan okuyucularımız için piyano pedallarının görevlerini açıklayacağız.
Öncelikle kısaca piyano pedalı tarihçesinden bahsedelim. Piyano 18. yüzyılın başlarında İtalyan Cristofori tarafından icat edilmesinden bu yana sürekli bir gelişim göstermiş ve şimdiki halini almıştır. Bununla beraber piyano pedallarının gelişimi de piyanoya işlevsel bir yetenek kazandırmıştır.
Piyano Pedallarının İşlevi Nedir?
Piyano pedallarının asıl işlevi çıkan sesin sönmesine engel olmak ve tınlama süresini uzatmaktır. Başka bir deyişle sese bir devamlılık ve anlam katar. Piyanoda pedalın kullanılma nedeni piyanoda çalınan parçaların zenginleştirilmesi, parçaya farklı tınıların katılmasıdır. Bu durumda pedalın piyanoda çaldığınız parçayı renklendirip güzelleştirdiğini söyleyebiliriz. Bundan dolayıdır ki tarihte bir çok ünlü ve başarılı piyanist piyano pedalını “piyanonun ruhu” olarak betimlemiştir. Ancak pedalın olur olmadık her yerde değil de gerektiği zamanlarda kullanılması önemli bir noktadır zira bir çok besteci ve müzikolog pedal kullanımında aşırıya kaçan kişilerin teknik yetersizliklerini örtmek gayesi taşıdıkları konusunda hemfikirdir.
Piyanoda İşlevsel Kaç Pedal Vardır?
Güncel olarak piyanolarda kaç pedal var dersek işlevsel 3 farklı pedal vardır diyebiliriz. Bunlar:
- Sağ pedal
- Sol pedal (“una corda” pedal)
- Orta pedal (“sostenuto” pedal)
Genellikle konsol tipi piyanolarda orta pedal bulunmaz; ancak bunun yerine sabit bir susturucu ya da egzersiz amacı gören bir pedal bulunur.
Piyanoda Sağ Pedalın Görevi Nedir?
Piyanoda sağ pedal, adından da anlaşılabileceği gibi piyano pedallarının en sağında bulunur. Bu pedalın görevi bir bakıma piyano tellerinin titreşimini engelleyen susturucu bir etki olarak özetlenebilir. Pedala basıldığı anda keçeler tellere baskı yapar ve piyanodan çıkan ses güçlendirilmiş olunur. Piyano notalarında sağ pedal kullanımını gerektiren yerlerde P *, Ped * işaretlerine yer verilmektedir.
Piyanoda sağ pedalın kullanılması 3 farklı şekilde olur:
- Notadan önce sağ pedala basılması: Parçanın suslarla ayrılan bölümlerinin başında devam etmeden önce yumuşak bir geçiş etkisi meydana gelir.
- Nota ile aynı anda sağ pedala basılması: Burada asıl amaç parçada ritimleri belirginleştirip bazı notaları ve akorları vurgulamaktır. Bu yüzden bu duruma “ritmik pedal” da denir. Genellikle marşlar ya da dans müzikleri gibi türlerde sağ pedal ile belirli aksanlı notaların tonu arttırılabilir ve parça zenginleştirilebilir.
- Sağ pedala notadan hemen sonra basılması: Bu duruma terminolojide“legato pedal ”ya da “senkop pedal” denir. Bu pedalı kullanmak çoğunlukla profesyonel bir müzik bilgisi gerektirir. Senkop pedalın kullanım tekniği armoni değiştikçe kaldırılıp akabinde tekrar basılmasına dayanır. Böylece pedal kullanımı ile akorlar arasında bir bağlantı kurulabilir.
Piyanoda Sol Pedalın Görevi Nedir?
Piyanoda bir nota için çekiçler 3 ayrı tele vurarak bir ses elde eder. Sol pedal kullanıldığında ise bazı piyanolarda bu çekiçler 2 tele vururken bazılarında 1 tele vurarak çıkan sesin yumuşamasına neden olur. Bu sebepten sol pedal İtalyanca’da tek tel anlamını taşıyan “una corda” şeklinde anılır. Piyano notalarında ise “una corda” kelimelerinin baş harfleri olan U.C kısaltması kullanılır ki bu da nota kağıdında bu kısaltmayı gördüğümüzde sol pedala basmamız gerektiği anlamına gelir.
Pedaldan ayağın kaldırılması ise yine İtalyanca’da “tre corde” kelimesinin kısaltmasının baş harfleri olan T.C kısaltmasının piyano notaları kağıdında görülmesi ile olur.
Piyanoda Orta Pedalın Görevi Nedir?
Piyanoda orta pedalın kullanım amacı parçada uzatılması gereken sesleri tutmaktır. Bu yüzden başlangıçtaki sesler orta pedal ile uzatıldığında, ince ses alanındaki notalar rahat bir biçimde çalınma imkanını bulur. İşte bu yüzden orta pedal piyanoda önemli bir rol oynar.
Piyano pedalı kullanımının püf noktası, parçada daha iyi sonuçlar elde etmek adına olur olmadık her yerde kullanmak değil de gerektiğinde doğru noktalarda doğru teknikle kullanmak olarak özetlenebilir. Ancak doğru yer ve zamanda kullanıldığı takdirde çalınan parçaya zenginlik katabilir. Piyano pedalları asla çalınan parçada yapılan hataları gizlemeye çalışmak için kullanılmamalıdır.Bu yönüyle, piyanoda pedal kullanımı ile ilgili öğrenme ve öğretme süreçleri, tümüyle piyano öğrenme sürecinin en kritik aşamalarından biri de sayılabilir.
Piyano Kursu İzmir olarak sizler için piyano pedallarının işlevini açıkladık. Eğer siz de piyanoyu her detayıyla en doğru ve profesyonel şekilde öğrenmek istiyorsanız doğru yerdesiniz! Bizimle iletişime geçerek ücretsiz deneme derslerimize katılabilir, sanat merkezimizde piyanoyu en profesyonel şekilde öğrenebilirsiniz.
Telefon: 0507 095 82 27
Adres: Ergene Mahallesi 550 Sokak No:70/A Bornova / İzmir
